หมกฮวก อาหารบ้านเฮา ยามฟ้าใหม่ฝนใหม่
วิธีการทำให้สุกด้วยใบตอง นำลูกอ๊อดและเครื่องปรุงต่างๆ มาสับเป็นชิ้นเล็ก ๆ ปรุงด้วย ปลีกกล้วย หอม กระเทียม พริก ผักหอมอื่นๆ และก็เกลือ คลุกเคล้าให้เข้ากันแล้ว จากนั้นนำมาห่อด้วยใบตอง แล้วนึ่ง หรือปิ้ง หรือจะเผาก็ได้
หมกฮวก อาหารอีสานมื้อนี้ เป็นเมนูแรไอเทม (ศัพท์เด็กน้อยวัยรุ่นพวกติดเกมส์ ) แปลว่า ของหายากเนื่องจากเป็นอาหารที่สุดอร่อย หากินยาก ปีหนึ่งได้กินแค่ฤดูกาลเดียว ลุ้นฤดูนี้ไป ให้หากะบ่เห็น การจับใช้สวิง หรือ ด่างเขียว แล้วแต่สถานการณ์ หาตามน้ำข่อนแจทุ่งนา ที่มีฮวกมาโฮมกัน ซึ่งอาจจะได้ปลาตัวเล็กตัวน้อยด้วย
ส่วนประกอบ
- ฮวก 1/2 กิโลกรัม
- ตะไคร้ 5 ต้น
- หอมแดง 6 หัว
- พริกแดงจินดา 10 เม็ด
- น้ำปลาร้า 1 ทัพพี
- น้ำปลา 1/2 ทัพพี
- ต้นหอมหั่นท่อน 3 ต้น
- ผักชีหั่นท่อน 2 ต้น
- ใบแมงลัก 2 กำมือ
วิธีในการทำ ช่วงเดือน พ.ค. – มิ.ย. หลังจากฝนตกมาได้ พอมีน้ำเจิ่งนองตามท้องไร่ท้องนา กบและเขียด อึ่งอ่าง คางคก ต่างลงมาวางไข่ตามแหล่งน้ำ ทำให้เกิด ฮวก ตามแหล่งน้ำขนาดเล็ก การจับฮวก หากจับตอน น้ำโฮ่ง หรือน้ำหลาก ทำได้ยาก จึงต้องรอ ตอนไถนาฮุดแล้วสาก่อน ฝนจะทิ้งช่วงสักพัก ทำให้เกิด น้ำข่อนตามบึง หนอง บวก เก่า โกนหลี่ แฮ่งดี บรรดา ฮวก หรือ ลูกอ๊อด จะไหลมารวมกัน บริเวณที่มีน้ำอยู่ เมื่อหาแหล่งได้แล้ว ก็ทำตามนี้ได้เลย
- นำฮวกมาควักไว้ออกเพราะจะได้ไม่ขมเวลาเอาไปทำหมก จากนั้นนำไปล้างน้ำให้สะอาด 2-3 ครั้ง แล้วนำไปพักให้สะเด็ดน้ำก่อนนำ
- นำตะไคร้ใส่ลงในครก ตามด้วยหอมแดง และพริกแดงจินดา แล้วโขลกให้พอหยาบ ๆ จากนั้นตักเครื่องหมกใส่ลงในหม้อ แล้วใส่ฮวกลงไป จากนั้นปรุงรสด้วยน้ำปลาร้าและน้ำปลา คลุกเคล้าให้เข้ากัน ใส่ต้นหอมหั่นท่อน ผักชีหั่นท่อน และใบแมงลักลงไปคลุกเคล้าให้เข้ากันอีกครั้ง
- ยกหม้อขึ้นตั้งบนเตาแก๊ส เปิดไฟโดยใช้ไฟปานกลาง จากนั้นใช้ฝาปิดปิดหม้อเอาไว้รอให้สุก โดยไม่ต้องคน เมื่อน้ำเริ่มแห้งแล้วยกลงจากเตาได้เลย
- ตัก “หมกฮวก” ใส่ลงในจานที่ต้องการจัดเสิร์ฟ เท่านี้ก็พร้อมฟินแล้วล่ะจ้าทุกคน
การกินหมกฮวก นิยมกินเป็นอาหารมื้อเที่ยง หรือ มื้อค่ำ และต้องกินกับข้าวเหนียวถึงจะได้รสชาติ กลิ่นหอมของเครื่องเคียงที่ปรุงมากับการหมก ชาวอีสานมักล้อมวงกันกินเป็นครอบครัว หลังจากทำงานเสร็จ จึงนับได้ว่าเป็นอาหาร เมนูครอบครัว หมกฮวกนั้นชาวอีสานทำกินกันในช่วง ไถนาฮุด หรือ การดำนา และกินแค่ฤดูกาลเดียว เมนูนี้ แซบ บ่ต้องพิสูจน์ เป็นอาหารหายาก บางพื้นที่ในอีสาน ชาวบ้านลงมติกัน ห้ามส่อนฮวก เพราะปริมาณกบและเขียดลดลงขั้น วิกฤติ จึงต้องอนุรักษ์ไว้ ฉะนั้น การหมกฮวกที่ยังพอเห็นได้ มีเพียงพื้นที่ ที่ยังความสมบูรณ์ของระบบนิเวศน์อยู่ จึงเป็นอาหารที่หากินได้ยากยิ่ง
บทความที่เกี่ยวข้อง
